هميشه شب‌‌کارها را به عنوان کارگران و کارمنداني‌دانسته‌ايم که بيشتر از همکاران‌شان مظلوم واقع شده‌اند. هميشه سختي کارشان را حس کرده‌ايم، گرچه دليل محکمي براي آن نداشتيم.
بعضي‌ها هم ممکن است بگويند چه اشکالي دارد که اين رويه معمول را به هم بزنيم، به جاي کار در روز و خواب در شب، اين بار شب کار کنيم و روز بخوابيم؟ شايد تعجب کنيد اگر بشنويد محققان قصد دارند شب‌کاري را هم جزء فهرست عوامل احتمالي زمينه‌ساز ابتلا به سرطان جاي بدهند.
اين نتيجه در پي مطالعات زيادي به دست آمده است که نشان مي‌دهد شب‌بيداري، به خصوص در شکل مزمن آن، مي‌تواند احتمال بروز انواع سرطان را، هم در خانم‌ها و هم در آقايان، بالا ببرد.
به گزارش آسوشيتدپرس، قرار است اين پيشنهاد، يک ماه ديگر، در آژانس بين‌المللي تحقيقات سرطان، وابسته به سازمان جهاني بهداشت، مطرح شود و به اين وسيله کار در شب، در فهرست عوامل سرطان‌زا جاي بگيرد.
البته هنوز انجمن‌هاي علمي سرطان‌شناسي، مانند انجمن سرطان آمريکا، اين عامل را جزء عوامل اثبات‌نشده و مشکوک طبقه‌بندي مي‌کند، اما مي‌توان گفت شواهد موجود، براي توافق در مورد يک «اقدام» اجرايي در سطح دولت‌ها، کمپاني‌ها وکارخانه‌ها، کفايت مي‌کند.
بحث‌هاي عملي و اظهارنظرها در مورد ميزان تاثير شب‌کاري بر ابتلا به سرطان، قرار است در شماره دسامبر نشريه سرطان‌شناسي لانست، چاپ شود.
تحقيقات دنباله‌دار را، در مورد اثر کار در نوبت‌هاي کاري شب، دکتر ريچارد استيونس، پژوهشگر معروف دانشگاه کانکتيکات آمريکا از سال 1987 شروع کرد.
مطالعات دکتر استيونس نشان داده بود موش‌هايي که در شرايط آزمايشگاهي، روز و شب‌شان معکوس مي‌شود، بيشتر از ساير موش‌ها احتمال دارد که به تومورهاي سرطاني مبتلا شوند و عمرشان کوتاه‌تر است.
محققان ديگر اين مطالعه را ادامه دادند و متوجه شدند افرادي مانند خلبان‌ها و راننده‌هاي بين‌شهري و پرستاران، بيشتر در معرض ابتلا به سرطان سينه و پروستات هستند.
علت اين ابتلاي افزايش‌يافته، بيشتر به هورمون ملاتونين برمي‌گردد؛ هورموني که مسئول تنظيم ساعات بيولوژيک بدن است و واکنش‌هاي ذهني و جسمي نسبت به روز و شب و ساعت‌ها ي مختلف را کنترل مي‌کند.
نقش ديگر اين هورمون، سرکوب سلول‌هاي معيوبي است که رشد آنها غيرطبيعي شده و به سمت سرطاني شدن پيش مي‌رود. محققان مي‌گويند در افرادي که شب‌ها کار مي‌کنند، ترشح اين هورمون مختل مي‌شود و به اين ترتيب، آنها در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار مي‌گيرند.
احتمال ديگري که برخي متخصصان خواب در اين باره مطرح مي‌کنند، اين است که کم شدن خواب شبانه، مستقيما مي‌تواند سطح ايمني بدن را پايين بياورد و همان طور که مي‌دانيم از نتايج مختل شدن سيستم ايمني بدن، يکي هم اين است که بدن توانايي سرکوب و از بين بردن سلول‌هاي با DNA معيوب را ندارد و اجازه رشد و تکثير آنها را صادر مي‌کند.
بي‌نظم شدن ساعات خواب و بيداري هم از علل پيشنهادي اين پديده معرفي شده‌اند.
البته حتي اگر شب‌کاري در فهرست عوامل سرطان‌زا (کارسينوژن) هم قرار بگيرد، باز هم به اين معني نيست که هرکس کار شبانه داشته باشد، حتما سرطان مي‌گيرد.
معني اين گفته تنها اين است که اين عامل، در کنار عوامل ديگر، به خصوص عوامل ژنتيکي يا عوامل مربوط به سبک زندگي، مي‌تواند اثري در بالا بردن احتمال بروز سرطان داشته باشد.
ضمن اين که تاثيرات نامطلوب ديگري از کم‌خوابي شبانه، بر سلامت انسان يافت شده است؛ از بالا بردن فشارخون گرفته تا ابتلا به ديابت و حمله‌هاي قلبي.
اين نتايج، محققان را براي يافتن راه‌حلي براي کم کردن اين خطر، واداشته است. آنها مي‌گويند اگر نتوان کار فرد را طوري برنامه‌ريزي کرد که بتواند شب‌ها با خيال راحت بخوابد، بايد شرايط فيزيکي محيط کار و سبک زندگي افراد شاغل در نوبت‌هاي کاري شبانه را طوري تغيير داد که سطح هورمون ملاتونين در آنها پايين نيايد.
يکي از اين روش‌ها اين است که شاغلان شبانه، حتما در ساعات استراحت، خواب خود را جبران کنند. کارشناسان توصيه مي‌کنند اين افراد حتما در محيطي آرام و ترجيحا تاريک بخوابند تا بتوانند شرايط خواب در شب را تا حد زيادي شبيه‌‌سازي کنند.
تلاش براي يافتن بهترين طول موج نوري، که کمترين تغيير را در ميزان ترشح هورمون ملاتونين ايجاد کند، ادامه دارد، اما به نتيجه مطلوبي نرسيده است. چه کسي علاقه دارد که شب در نور قرمز کار کند؟!
